Restauratie kapel-, apsis- en statieschilderingen
De Rotterdamse Kathedraal H.H. Laurentius & Elisabeth aan de Mathenesserlaan is sinds 2009 in restauratie: de binnen- en buitenkant
worden weer in oude luister hersteld. In 2012 werkte Rescura aan het
herstel van de vele fraaie, maar deels slecht zichtbare schilderingen in
de kerk. Naast de apsis waren de zijkapellen zo sterk beroet dat voor velen
het een enorme verassing was toen alles eenmaal schoon en hersteld
weer voor ieder te zien was.
Hoogwaardige schilderingen van Jan Dunselman
De kathedraal is rondom rijk gedecoreerd met 14 grote statiewand-
schil-deringen, plus twee hoge, geheel beschilderde kapellen. Verder is
ook de apsis beschilderd, het boogvormige kerkdeel achter de bisschopstroon. Tussen 1919-1920 schilderde Neerlands meest bekende kruiswegstatieschilder van de vorige eeuw Jan Dunselman (1863 -1935)
alle afbeeldingen in de kerk. Dunselman ontving de prestigieuze Prix de
Rome en bracht een vernieuwend aspect in de statieschilderingen: hij gaf
de gezichten in de staties een intense, persoonlijke expressie en emotie
mee.
Al 30 jaar zwaar beroet
De fraaie schilderingen zijn zeker al 30 jaar niet meer goed zichtbaar
geweest doordat ze bedekt raakten met een donkere, vieze roetlaag van
de kerkkaarsen. Die laag is bij de 14 staties nu verwijderd: schitterende beelden verrijken de kerk weer.
Aangetast door lekkages en bouwkundige gebreken
Lang is het casco van de kathedraal in slechte staat geweest. Het lekte en
het vocht tastte de schilderingen aan en zorgde voor scheuren. Omdat de casco-restauratie is afgerond en niet meer lekt kunnen ook die beschadigingen door de restaurateurs van Rescura ongedaan worden gemaakt. Alle scheuren worden gedicht en alle afgebladderde delen geheel
op kleur bijgewerkt en op hoog niveau onzichtbaar gemaakt.
Pijnlijke oorlogssporen
Twee schilderingen zijn door inslag in de oorlog onherstelbaar beschadigd geraakt: gevolg, ze moesten geheel overnieuw geschilderd. Jan Dunselman leefde niet meer, wie kon het doen? Er werd iemand gevonden. Ruim een
halve eeuw later kunnen we echter het grote verschil zien met het grote vakmanschap in de originele staties van Jan Dunselman. We zien hier
handen met zes vingers, grof geschilderde gezichten ...
Verrassingen tijdens de schoonmaak
Verwijdering van de roetlagen legde vele fraaie, al meer dan 30 jaar onzichtbaar geworden, schilderdetails en fragmenten bloot. Op een
tafereel bleek onverwacht sneeuw te zien en elders verschenen hele
groepen omstanders uit het duister. Bij de rechter kapel kun je nu nog
goed zien hoe donker het allemaal is geweest.
Aanleg ‘Venster op Verleden’
In de 60-er jaren is met de witkwast ook helaas veel schoons onder een
witte verflaag weggemoffeld: het grote gewelf van de apsis (dus achter de bisschopstroon) is nu wit maar was 100 jaar geleden fraai gedecoreerd.
Een fragment van dit oorspronkelijke schilderwerk zal nu weer zichtbaar worden gemaakt: een ‘Venster op het Verleden’. Daarmee is gelijk een
‘Opgave voor de Toekomst’ gemarkeerd: om al het overige witsel van het gewelf te verwijderen, zodra daar geld voor gevonden is.
Vaardige handen doen precisiewerk
De restauratie is na uitvoerige selectie toevertrouwd aan Rescura, Vak-
atelier voor Restauratie en Decoratie uit Den Haag.
Er is een bijdrage van
de rijksoverheid voor de restauratie, maar de interieurrestauratie wordt
voor een groot deel door het bisdom en de parochianen zelf opgebracht.
Met name de restauratie van de kruiswegstaties en twee kapellen.
Het bisdom hoopt nog op nieuwe, gulle schenkers om de restauratie tot
in alle facetten te kunnen completeren.
Kathedraal van binnen én buiten hersteld
• Sinds 2009 is de kerk in restauratie: een groot project. De restauratie van
het casco (dak en overig exterieur) en van de glas- in loodramen is reeds afgerond.
• Ook de pastorie (deze heet bij een kathedraal ‘plebanie’) wordt geheel opgeknapt. Nu nog flink ‘under construction’, op Open Monumentendag al wel deels te bezichtigen en met Kerst geheel afgerond.
• De kathedraal is een Rijksmonument. Gebouwd als kerk, in romaanse stijl, in 1908 ingewijd en sinds 1968 kathedraal en zetel van het bisdom Rotterdam.
• Ontworpen en gebouwd door de vermaarde Rotterdamse bouwmeester P.G. Buskens (ook de Willibrordkerk in Rotterdam is van zijn hand) en afgebouwd door architect P. J. Hendriks, na onenigheid tussen kerk en bouwmeester (finale afronding werk: 1922).
• Het gebouwontwerp is geïnspireerd op kasteel de Wartburg, het kasteel van de patrones van de kerk, Elizabeth van Thüringen (vernoemd in de volledige naam van de kathedraal: de H.H. Laurentius & Elizabeth kathedraal). De Wartburg staat in voormalig Oost-Duitsland.
• Ook in de plebanie vind je in de architectuur verwijzingen naar het Elizabeth-kasteel: de grote hal, de bijzondere trappartij en het Wartburgwapen in het venster.
De restauratie is nog niet afgerond: zodra er weer geld is, wordt een volgende stap gezet.
    
|
